• Нүүр
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий дахинд
  • Сонин хачин
  • Эрүүл мэнд
  • Технологи
  • Урлаг
  • Спорт
  • Фото
  • Видео

Saihan.mn

  • Нүүр
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Нийгэм
  • Дэлхий дахинд
  • Сонин хачин
  • Эрүүл мэнд
  • Технологи
  • Урлаг
  • Спорт
  • Фото
  • Видео

Алдар цуутны өлгий "Халиун" сайхан нутаг минь

2020/02/18
 

 

Домогт Хар Азаргын нуруу, Хан Тайширын нуруу, Бурханбуудай, Ентүм хайрхан, Халиуны хоолой, Олонбулаг, Баян өндөр уул гээд нэрийг нь сонсоход шүлэг шиг санагддаг энэ их уулсын хаяанд хүмүүн заяаг олно гэдэг сайхан. Тэр уул усанд төрсөн хүн бүхэнд тийм гэж хэлэхийн аргагүй нэг л сайхан бахархал төрдөг болов уу. Монгол түмний сэтгэлд найргийн мөрүүд шиг хоногшсон ийм нутагт төрж өссөн би өөрийгөө Халиуны хөх уулсын чулууны хэлтэрхий гэж боддог доо. Тэртээ тавин есөн оны хоёрдугаар 17-ны өдөр Халиун сум Говь-Алтай аймгийн отгон сум болж байгуулагдсан түүхтэй. Эдүгэгээс яг 61 жилийн өмнөх энэ өдөр сум үүдээ нээж, өрхөө татжээ. Өнгөрөгч онд Халиуны 60 жилийн ой тохиож уул устайгаа, хүн зонтойгоо дэлгэр сайхан тэмдэглэсэн. Халиун сумаар овоглосон хүмүүс нэг л ондоо санагддаг. Ерөөс энэхүү авшигт нутаг бол Монголын оюун санааны том ай сав юм болов уу гэж бодогдох нь бий. Мөн нутгийн уул усны энерги, хүний ген их чухал зүйл юм байна гэдгийг манай сум бататган харуулдаг. Халиун сумаас Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, ардын уран зохиолч, төрийн соёрхолт суут их хүмүүн Лодонгийн Түдэв төрсөн. Нэрт соён гэгээрүүлэгч, яруу найрагч, нэрт орчуулагч Мишигийн Цэдэндорж мөн төржээ. Батлан хамгаалахын сайдаар олон жил нэр төртэй ажилласан, Монголын цэрэг армийн нэрт зүтгэлтэн, дэслэгч генерал Шагалын Жадамбаа, Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар Гомбын Лодойхүү, Жадамбаа генералын хүү, аавынхаа их үйлсийг залгамжилсан Батлан хамгаалахын сайд асан, Монгол төрийн түшээ Ж.Энхбаяр, Ардын багш Жамъяншаравын Дүгэр, Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд асан, шинжлэх ухааны доктор Аюурзанын Цанжид, Монгол Улсын тод манлай уяач, Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан Туваанжавын Гантөмөр, төрийн шагналт Б.Дүгэрсүрэн гээд Халиунаас төрж гарсан алдартнуудыг жагсаавал урт цуваа болно.

 М.Батбаяр Лодонгийн Түдэв гуайн хамт

 

Бид домогт Лодойхүү баатраа мартах учиргүй. Тэр хүн бол манай сумын түүхэнд төдийгүй Монголын түүхэнд гавьяа байгуулсан хүн. Халиун сумыг анх үүсгэн байгуулчихаад Ёлтонгийн услалтын систем, Хурын булан, Хуримт, Намалзахын голын Толингорын ширэгт ногоо тариалж сумын төвийн дээхнэ талд Жимсний мод тариалж алим, ранетик, үхрийн нүд, шар чавга тарьсан нь одоо ч тэр нутгийн хүн зоныг тэжээсээр байна. Халуун говь элсэн дунд ийм жимсний аж ахуй, хүнсний ногоо тариална гэдэг бол их ухаан төдийгүй их хөдөлмөр байсан байна. Усны урсгалыг шуудуу татаж усжуулсантай холбоотой. Хийж бүтээе гэсэн хүнд сэтгэл байвал хэрхэн бүтдэгийг энэ их бүтээн байгуулалтаар харуулж чадсан юм. Халиун анх байгуулагдаж гал голомтоо бадраахад 500 ширхэг ном, бичгийн машин бэлэглэж байсан хүн нь Лодонгийн Түдэв гуай юм билээ. Хорь гаруйхан насандаа алдарт "Уулын үер” романаа туурвисан зууны манлай Түдэв гуайнд охиноо дөрвөн настай байхаас нь дагуулаад очдог байлаа. Охиныхоо уншсан ном, цээжилсэн үлгэр, шүлгийг нь сонсгох гэж тэр том зохиолч, суут эрдэмтний гэрт дагуулж очдог байв. Охин маань долоо настай байх үеийн нэгэн дурсамж санаанд бууж байна. Нэг орой охин маань унтдаггүй бүр шөнийн 1 цагт хичээлээ хийгээд байхаар нь "Миний охин одоо унт” гээд унтуулчихсан юм. Өглөө хичээлдээ явахдаа "Аав аа, би шөнө гурван цагт босож таван цаг хүртэл хичээлээ хийчихээд унтсан” гэж байна. "Яагаад миний охин шөнө боссон юм бэ” гэж намайг асуухад "Түдэв өвөө намайг их ном уншдаг мундаг охин, өвөө нь ийм их ном бичсэн. Өвөө шигээ дэлхийд алдартай Монголоо гэсэн сэтгэлтэй сайн охин болоорой гэж хэлсэн. Тийм болохоор би даалгавраа хийхгүй унтаж болохгүй ш дээ” гэж билээ. Ийм жаахан охин их хэрсүү ухаан суусныг бодоход тэр мундаг хүн бусдад хэрхэн нөлөөлж байгааг бодоход үнэ­хээр гайхалтай санагдаж билээ.

Аав маань Хувцагааны Мягмардаш гэж Халиун сумын дунд сургуульд 19 настайгаасаа багшилсан багш хүн байдаг. Сумын сургуульд сурч байхдаа "Цэнхэр залаа”-гийн Б.Наранбаатар хэмээх алдарт хөгжмийн зохиолч, хөгжимчинтэй "Говийн наран” хэмээх цахилгаан хөгжмийн хамтлагийг байгуулж соёлын үрийг тарьж явлаа хэмээн дурсдаг. Тухайн үедээ "Соёл-Эрдэнэ” хамтлагийн дараа байгуулагдсан гэхээр Монгол Улсын хоёр дахь хамтлаг байх шүү. Одоогийн тод манлай уяач, Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан Т.Гантөмөр ахтай хамт 1991 онд "Ентүм” ХХК-ийг үүсгэн байгуулж сум, аймгийнхаа олон хүнийг ажлын байраар хангаж орон нутагт олон үйлдвэр нээн ажиллуулсан бизнесмэн хөдөрмөрч хүн билээ. Аав маань тус компанийн гүйцэтгэх захирлаар өнөөг хүртэл тууштай үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа нь аливаа ажилдаа үнэнч сэтгэлтэй, хөдөлмөрч, шударга хүн гэдгийн нь нутгийн зон олон үнэлж хэлдэг юм. "Ентүм” компанийг анх үүсгэн байгуулахдаа Т.Гантөмөр ах Халиун сумынхаа жимсний модыг худалдан авч нутгийн хөдөлмөрч түмнээ түшиглэн бизнесээ эхлүүлж байхад би жаахан хүүхэд байлаа. Тус компани чацарганаар "Алтай” хэмээх дарс, шампанск, чацарганы тос зэргийг үйлдвэрлэж Монгол Улсдаа Говь-Алтайн брэнд бүтээгдэхүүн болтол үйлдвэрлэж байна. Тус компанийн хамт олон бол аймагтаа эсгийний үйлдвэр, ноос угаах үйлдвэр, өндөр хүчдэлийн шонгийн үйлдвэр, архи, дарсны үйлдвэр, чацарганы тосны үйлдвэр, өлөнгийн цех, хиамны цех, ундааны үйлдвэр, зочид буудал, ресторан, ШТС, газар тариалан, жимс жимсгэнэ тариалах зэрэг бизнесүүдийг амжилттай эрхлэн явуулж байгаа эгэл жирийн хөдөлмөрч хүмүүс билээ.

Аавын маань ээж Б.Бямбаа 1973-1977 онуудад АИХ-ын депутатаар сонгогдож төрдөө хөдөлмөр алдраа үнэлүүлсэн азтай буурал одоо сэрүүн тунгалаг байна. Олон жил байцаа тариалахдаа байгаль цаг уурын нөхцөлд тохирсон, тэсвэртэй эрт ургацын нэг га талбайгаас 35-40 тн байцаа хурааж улсын дээд амжилт тогтоохын зэрэгцээ олон хүнд зааж сургаж үлгэр дуурайл болсон "Улсын аварга ногоочин” билээ. Шинжлэх ухаан, технологи хөгжсөн өнөө үед хүртэл энэ амжилт нь эвдэгдээгүй байна. Тэр үед нэг ширхэг байцаа 9-14 кг хүртэл ургуулж байсан гэж буурал ээж маань хэлдэг. Өглөө таван цаг гэхэд л босоод гэрийн ажлаа амжуулаад зургаан цаг гэхэд ногооны талбай дээрээ оччихсон зэрлэгээ зулгааж, ногоогоо услаад л явж байдаг үнэхээрийн хөдөлмөрч хүмүүс билээ.

Халиун сумын маань хүн зон бол асар их хөдөлмөрч, аж ахуйч, үнэнч шударга, оюунлаг хүмүүс байдаг гэдгийг нутагтаа очих бүртээ, нутгийнхантайгаа уулзах бүртээ илүү их ойлгож байна. Эх орны хөгжил сумаас эхтэй гэдэг. Өнгөрсөн жил 60 жилийн ойгоо тэмдэглэн өнгөрүүлэхэд үе үеэрээ нийлж сумандаа их бүтээн байгуулалт хөрөнгө оруулалт хийж уулзаж суухдаа нутгаа ямар их санаа вэ гэж ярьж байхыг сонсоход монгол хүн бол төрсөн өссөн газраа хөгжүүлэх сэтгэл их байдаг юм байна гэж бодсон. Тиймээс сумаа төдийгүй, аймаг болон Монгол Улсаа хөгжүүлэхэд хоёргүй сэтгэлээр зүтгэнэ гэх бодол зүрх сэтгэлд дүүрэн байна.

Өнгөрсөн оны хавар зохион "Ирээдүй-Алтай” оюутан залуучуудын холбооноос зохион байгуулсан Алтайн залуучуудын "Цагийн зөрүү” нэртэй уулзалт арга хэмжээнд оролцохдоо хойч үедээ хандаж хэлсэн үг нь "Хөдөлмөр хүнийг алдаршуулдаг юм” гэж хэлсэн энэ үгийг би байнга бодож явах болсон. Энд нэг зүйлийг онцлон хэлэхэд тус арга хэмжээний борлуулалтын орлогыг Говь-Алтай аймгийн нэгдсэн эмнэлгийн хүүхдийн яаралтай тусламжийн тасгийг тохижуулахад зарцуулсан нь Алтайн залуучуудын хүсэл сэтгэл нэг зүгт байгааг харуулж байсан. Монголын ирээдүйн хөгжилд хувь нэмрээ оруулж яваа олон сайхан манлайлагч хүмүүс ирж илтгэл тавьсан тэдгээр бүх хүмүүст чин сэтгэлээсээ баярлаж байгаагаа энэ дашрамд давхар илэрхийлье.

 

 

Олонбулаг багийн бага сургуульд Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Пунцагийн Жасрай багшилж ажлын гараагаа эхэлж байсан бол тус сургуульд одоогийн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн ээж Т.Цэнд гуай сурч байсан нь бас их өвөрмөц түүх юм. Цэнд гуай бол Олонбулагт төрж өссөн хүн юм билээ. Манай сумын хүмүүс амьдралын хар ухаан ихтэй, их хэрсүү, хөдөлмөрч, хүн бүр толгой холбож нэгнээ цаашлуулах нь хүртэл их ёгт үгтэй санагддаг. Олон алдартнууд төрсөн болохоор би шүлэг бичлээ ч тэдний энд хүрэх биш дээ гэж боддог. 2006 онд Сингапур улсад сурч байхдаа нутгаа бас гэр бүлээ их санаж билээ. Тэр үед "Сэтгэлийн наран жаргадаггүй” хэмээх нэгэн шүлэг бичсэнээ сонирхуулъя.

"Аавтайгаа би адуунд явсан

Алтан нарны илч зулай дээр минь төөнөсөн

Амьдралын минь турш тэр нар жаргаагүй

Аавтайгаа би адуунд явмаар байна

Ээжтэйгээ би аргалд явсан

Ээх нарны туяа хацар дээр минь туссан

Эргээд бодоход тэр нар жаргаагүй

Ээжтэйгээ би аргалд явмаар байна

Уулсын минь оройд нар жаргадагүй юм

Сүмбэр болохоор тэр биз

Ухаан ардын минь сэтгэлд нар жаргадаггүй юм

Сүүн цагаан сэтгэлтэй болохоор тэр биз

Монгол хүний сэтгэлийн наран жаргадаггүй юм

Мөнх ариун заяа дээшээ болохоор тэр биз

Миний сэтгэлийн наран жаргадаггүй юм

Монгол хүн болохоор тэр биз ээ” хэмээн эх нутаг, ижий ааваа санасан сэтгэлээр бичсэн сэн.

Хүүхэд нас маань Халиун голын хөвөөнөө улиас модны сүүдэрт тоглож наадаж өссөн. Буурал ээжийнх маань "Голын зүүн”-д олон айлуудтай зэрэгцэн бууж зусдаг байлаа. Зуны халуун салхи сэвэлзэж айл хотлоороо малаа хотлуулж саахалт айлдаа хурга ишгээ ялгаж хүргэхээр явахад жаргах нарны туяанд гялтганан харагдах малын хөлийн тоос бужигнаж тухайн үед их хэцүү санагддаг байсан бол одоо түүн шиг жаргал байхгүй санагдах болжээ. Хүний амьдрал их сонин юм аа. Хүүхэд насны энэ дурсамж өчигдөр юм шиг тод санагдаж байна. Олон олон монгол хүн над шиг нутгаа санаж явдаг байхаа. Эх орон минь дуу алдам сайхан юм. Нутгаа зүүдлээд, санаад байхаар нь гэртээ Бурхан Буудай уулынхаа зургийг угаалгаж тавьснаас хойш гайгүй болсон шүү. Боломж л олдвол нутагтаа очоод ирэх бодолтой байдаг. Хүүхэд байхад хонинд явах, хурдны морь унах олон олон хүүхдүүдтэй тоглох гэдэг бол санаанаас огт гардаггүй том дурсамж байдаг юм байна. Ээжийн маань аав Г.Жамсран гэж аймгийн алдарт уяач, жинчин, малчин хүн байлаа. Нутгийнхан бол "Бурхан уулын эзэн” гэнэ. Бурханбуудай уулынхаа хүрээгүй очоогүй газар гэж үгүй, яг л байгаль хамгаалагч шиг байдаг байсан болохоор тэгж хэлдэг байсан байх аа. Жараад онд БНХАУ руу тэмээн жин тээж гурил, будаа авчрахын зэрэгцээ Өмнөговь аймгаас тэмээний наймаа хийн нутгийн тэмээн сүргийг сайжруулж байсан гэдэг. Алиа хошин зантай, нөхөрсөг тийм сайхан хүн байлаа. Нутгийн хөгшид маань бие биенээрээ их хатуу тоглодог байж билээ. Одоо бодоход бүгд их ухаантай хүмүүс байж дээ.

"Уулс бууралтаж намрын хяруу уначихаад

Уйтай намар ижийтэйгээ ярьж суухад

Шарлаж хатсан дэрс найган бөхөлзөхөд

Шаргал намраар би гуниглачихдаг

Шувууд буцаад явчихдаг шиг нутгийн хөгшид буцчих гээд

Шуранхай хадаах өвгөдөө найрын хойморт үгүйлж

Шүлэг тэрлэж тэдэндээ очиж нэг золгох юм

Шүүрс алдан бодлогоширч тэднийгээ нэг дурсах юм

Бүгд явчихаагүй байна амьдад нь хайрлаарай өвгөдөө гэж

Буцаад ирэхгүй явчихна буурлуудаа хайрлаж жаргаарай гэж

Буяны цагаан өргөөний нь үүд онгорхой байна

Бууж мордож яваарай нутгаа нэг зориорой

Жамын орчлон гээд уйлж баахан тунив

Жаргал даасангүй явлаа гэж харамсаж баахан гуниглав

Жаргаж хамтдаа нэг намаржаанд нь хонож өнжөөрэй

"Жаргалт”-ынхаа өвөлжөөнд байхад нь өвөлжиж хамт хоноорой” хэмээн буурал аав, ээжээ дурсан нутгийн хөгшдөө бодон хэдэн мөр холбож бодлогоширон сууж билээ. "Хаантай шар уул”-аас Хантайшир уул болтлоо өөрчлөгдсөн хааны шарилыг тээж ирсэн хар азаргыг онголж тавьсан гэх Хар Азаргын нурууны хооронд сунайх торгоны зам туулан өнгөрөх тодоос тод мөр нь үлдсэн Халиуны хоолойгоороо, мөнхүү Монголдоо төдийгүй дэлхийд ховорхон "Бурхан” нэртэй гурван уулын нэг Бурхан буудай уулаараа бахархах сэтгэл өөрийн эрхгүй төрдөг дөө. Хаадын өлгий бурхны орон байх өлзий заяатай нутаг минь.

Мишигийн Цэдэндорж гуайн "Морин хуур” шүлгийг цээжилж арван жилийн сургуульдаа уншиж байлаа.

"Унаган хүлгээн дурсаж

Уран хуураа татаж

Утгын яруу дуундаа

Уярч хатуужиж суухдаа

Хорвоогийн хамаг явдалыг

Хоёрхон чавхдасаар ярьдаг

Хосгүй нэгэн овог

Азийн цээжинд нутагтай ...” гээд уншихад үнэндээ бахтай билээ. Мөн тэрээр өөрийн төрсөн нутаг болох Уст Чацран голынхоо тухай "Эсэн энхийн арван найман дуу” хэмээх шүлгэндээ сумын маань хөгжлийг харагдтал бичсэн санагддаг юм.

"Уст Чацрангийн урсгалыг

Урагш хойш нь залж

Хотгорын талыг та нар

Хотойтол тариа тарьж байна уу

Бурхан буудайн усаар усалсан

Буудай арвайн ургац өтгөн үү...” гээд хөдөлмөрч зон олны хөдөлмөр алдрыг магтан дуулсан шүлгийн мөртүүдээр энэхүү дурсамжаа өндөрлүүлж сэтгэлийн багахан зайд минь айлчисан хүн бүхэнд сайн сайхныг хүсэн ерөөе. 

Мягмардашийн

Батбаяр
FacebookХуваалцах TwitterЖиргэх

Холбоотой мэдээ

С.Баттулга: Хорвоогийн сайхан бүхний эх нь эмэгтэйчүүд байдаг

2019/02/22

Эртний хаадын өлгий, арын сайхан хангайд зохион байгуулах улсын аварга шалгаруулах шатрын тэмцээн-2018

2018/05/17

Дуучин Б.Батболд: Тогтохоо болилоо дууг тогтохоо больтол дуулсан

2018/04/23

Э.Энх-Эрдэнэ: Нийтийн дуунууд 100, 200 жилийн дараа ардын дуу болон үлдэнэ гэдэгт итгэдэг

2018/02/27

Нэрийг бүтэн дуудахад хувь заяа тэгширдэг

2018/01/26
  • Шинэ мэдээ
  • Их уншсан
  • Их сэтгэгдэлтэй
  • "Алтан бөмбөрцөг" кино наадмын шилдэг бүтээлүүд тодорлоо

    2021/03/04
  • АНУ-ын ерөнхийлөгч Жой Байден: Насанд хүрсэн бүх иргэнээ вакцинжуулна

    2021/03/04
  • АШУҮИС-ийн эрдэмтэд "Ковид-19" халдварыг шүлснээс илрүүлэх шинэ оношлуур бүтээжээ.

    2021/03/04
  • ШИНЭ ҮЕ Продакшн / Дуучин Б.БОЛД, Х.МӨНГӨНЦЭЦЭГ нарын хамтарсан #ЖАРГАЖ_ДУУЛ_ЖАРГАЖ_ИНЭЭ_ТОГЛОЛТ ТУН УДАХГҮЙ БОЛНО.

    2021/03/03
  • Хойд Америкийн сагсан бөмбөгийн холбоон/NBA/-ны "Бүх оддын тоглолт" болно.

    2021/03/03
  • САЙХАН МЭДЭЭ :ЗҮРХНИЙ ӨВЧИНТЭЙ ХҮҮХДИЙНМЭС ЗАСЛЫГ ТӨРӨӨС 100 ХУВЬ ДААХААР БОЛЖЭЭ.

    2021/03/03
  • БСШУ-НЫ САЙД : ДЭЛХИЙН БАНК БОЛОВСРОЛЫН ХОЦРОГДЛЫГ АРИЛГАХ ТӨСЛИЙГ ДЭМЖИХЭЭ ИЛЭРХИЙЛЛЭЭ ...

    2021/03/03
  • КОРОНА ВИРУСИЙН ЭСРЭГ ВАКЦИН ХИЙЛГЭСЭН Ч МАСКАА ЗҮҮЖ, ЗАЙГАА БАРИХ ШААРДЛАГАТАЙ.

    2021/03/02
  • Дархан зочид буудал болон "Инвескор ББСБ" ХК-ны хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байна.

    2021/03/02
  • Хөрөнгийн биржид өнөөдөр 3.4 сая хувьцаа арилжив

    2021/03/01
  • МАН-ын дарга У. Хүрэлсүх улс төрийн намыг үүсгэн байгуулсны 100 жилийн ойн мэндчилгээ дэвшүүлэв

    2021/03/01
  • Хилийн боомтуудад эрсдэлийн үнэлгээ хийж, хилээ нээх бэлтгэл ажлыг хангаж байна

    2021/03/01
  • “Ти Ти Жи Ви Си Өү” Эрдэнэс-Тавантолгойгоос гарч өөр газарт ажиллахаар болжээ

    2021/03/01
  • САЙХАН МЭДЭЭ: ДЭЛХИЙН БАНК 1 САЯ ДОЛЛАРЫН ҮНЭ БҮХИЙ ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ХАМГААЛАХ ХЭРЭГСЭЛ ӨГНӨ.

    2021/03/01
  • Сарны дээжийг Хятадын Үндэсний музейд дэлгэжээ.

    2021/03/01
  • Монголын гурван баг 3х3 сагсан бөмбөгийн дэлхийн “Топ 30”-д багтлаа.

    2021/02/27
  • ЖҮЖИГЧИН ЖЕЙСОН СТЭТХАМ БОЛОН БУРАК ОЗЧИВИТ НАР ИСТАНБУЛЫН КИНО МУЗЕЙН НЭЭЛТЭД ОРОЛЦЛОО.

    2021/02/27
  • ТОКYO Олимпын наадамд үзэгчдийг байлгах эсэх асуудлыг гуравдугаар сард шийднэ

    2021/02/26
  • Тим Бертон "The Addams Family" киноноос сэдэвлэсэн шинэ уран бүтээл хийхээр болжээ

    2021/02/25
  • Их Британийн утга зохиолын нийгэмлэгийн гишүүн Стэнли Стюартын МОНГОЛЫГ мориор хөндлөн гулд туулсан тэмдэглэл.

    2021/02/25
  • "TOYOTO MOTOR" ФҮЖИ УУЛЫН БЭЛД УХААЛАГ ХОТОО БАЙГУУЛАХААР БОЛЖЭЭ.

    2021/02/24
  • МУГЖ Г.АРИУНБААТАР МОСКВА ХОТЫН ТАЙЗНАА ДУУЛЖ ҮЗЭГЧДИЙНХЭЭ СОНОРЫГ МЯЛААЖЭЭ.

    2021/02/24
  • Шинэ Зеландад хар далайн гахайнууд эрэг рүү шидэгджээ

    2021/02/23
  • ДУУЧИН Б.БОЛД Х.МӨНГӨНЦЭЦЭГ НАРЫН ШИНЭ УРАН БҮТЭЭЛ

    2021/02/22
  • ДУУЧИН Н. УНДРАЛ ШИНЭ УРАН БҮТЭЭЛ ГАРЛАА.

    2021/02/22
  • АХ ДҮҮ УРАН ГУЛГАГЧИД ХҮРЭЛ МЕДАЛИЙН ЭЗЭД БОЛЛОО

    2021/02/22
  • ТАВАН ӨНГИЙН ХАДАГНЫ БЭЛГЭДЭЛ .....

    2021/02/22
  • Саеид Моллаей Монгол улсын нэрийн өмнөөс анхны Их дуулгын мөнгөн медаль хүртлээ

    2021/02/21
  • Д.Батгэрэл, Америк тулаанч К.Нативидадтай тулалдахаар болов.

    2021/02/20
  • ӨНӨӨДӨР ШИНИЙН 8-НЫ БИЛЭГТ САЙН ӨДӨР ......

    2021/02/20
  • КАМЕРТОН ХАМТЛАГ 25 ЖИЛИЙН ОЙДОО ЗОРИУЛЖ ШИНЭ ДУУ ХИЙЖЭЭ.

    2021/02/20
  • ЗУУНЫ МАНЛАЙ ЭСТРАДЫН НЭРТ ДУУЧИН МУГЖ Б. САРАНТУЯАГИЙН АМЬДРАЛААР СЭДЭВЛЭСЭН КИНО ХИЙНЭ.

    2021/02/19
  • ЛЕБРОН ЖЭЙМС АМЖИЛТАА ШИНЭЧИЛЛЭЭ.

    2021/02/19
  • САЙД С.АМАРСАЙХАН: 3-р сарын 1нээс танхимаар хичээллэхийг түр хугацаагаар хойшлуулав.

    2021/02/18
  • БСШУ-НЫ САЙД : БОЛОВСРОЛ ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМ БОЛ ТЕНДЕРИЙН ЯАМ БИШ ....

    2021/02/18
  • СТРЕССЭЭС АНГИЖРАХ ЭНГИЙН АРГУУД

    2021/02/17
  • МОНГОЛ ХҮН БҮРИЙН ЗААВАЛ ОЧИЖ ҮЗЭХ ҮЗЭСГЭЛЭНТ ГАЗРУУД

    2021/02/15
  • МОНГОЛ ХҮН БҮРИЙН ЗААВАЛ ОЧИЖ ҮЗЭХ ҮЗЭСГЭЛЭНТ ГАЗРУУД

    2021/02/15
  • AППРЕНТИС ШОУНЫ ЯЛАГЧ Ц. БАРХАС ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРЛААР ТОМИЛОГДЛОО.

    2021/02/15
  • САЙХАН МЭДЭЭ :“Токио-2020” олимпийн жүдо бөхийн тэмцээнийг Монгол шүүгч шүүнэ

    2021/02/14
  • "ШИНЭ САР" БУЮУ ШИНИЙН 2-НЫ САР ХҮСЭЛ БИЕЛҮҮЛДЭГ ҮҮ?

    2021/02/13
  • “ЦӨӨВӨР” хэмээх цагаагчин үхэр жилийн зүг мөр гаргах зурхай

    2021/02/12
  • МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ Сар шинийн мэндчилгээ дэвшүүллээ

    2021/02/12
  • Монгол улсын ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга монгол зон олондоо сар шинийн мэнд дэвшүүлжээ.

    2021/02/12
  • ГАДААДЫН ЭЛЧИН САЙД НАР САР ШИНИЙН МЭНДЧИЛГЭЭ ДЭВШҮҮЛЖЭЭ.

    2021/02/12
  • ХҮҮХДИЙН ТӨРСӨН САР ЗАН ЧАНАРТ ХЭРХЭН НӨЛӨӨЛДӨГ ВЭ?

    2021/02/10
  • Засгийн газар АНУ-тай худалдаа, эдийн засаг, хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэх хүсэлтээ илэрхийлжээ

    2021/02/09
  • БСШУ-НЫ САЙД :САЛБАРЫНХАА ҮЕ ҮЕИЙН САЙД НАРЫГ ХҮЛЭЭН АВЧ УУЛЗЛАА.

    2021/02/09
  • ЗАВХАНЫ УРАН БҮТЭЭЛЧИД ШИНЭХЭН АРДЫН ЖҮЖИГЧИНЭЭ УГТАН АВЧ БАЯР ХҮРГЭЛЭЭ.

    2021/02/08
  • Австралын 109 дэх удаагийн их дуулга эхэллээ.

    2021/02/08
  • “Улаанбаатар хотын 2040 он хүртэлх хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний үзэл баримтлал”-ыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ

    2020/03/31
  • “Тавантолгой түлш” ХХК шаардлага хангахгүй пийшинг нураан, технологийн дагуу шинээр пийшин барьж өглөө

    2019/10/19
  • Хаван буулгах хамгийн сайн арга бол…

    2020/03/30
  • Бяцхан миссүүд минь амжилт дүүрэн эх орондоо эргэн ирлэ

    2018/04/23
  • Халуухан болзоонд романтиклаж яваа хоёр жүжигчин

    2018/01/30
  • Иогийн спортын Монгол улсын аварга шалгаруулах анхдугаар тэмцээн болно

    2018/06/27
  • Н.Тилеухан: Гадны банкуудыг хугацааны хувьд хязгаарлалттай оруулж ирэх ёстой

    2020/04/13
  • Монгол Улсын хосгүй үнэт зүйлсэд багтсан XII-XIV зууны үеийн өвөл зуны гурван дээл

    2020/06/04
  • Алдар цуутны өлгий "Халиун" сайхан нутаг минь

    2020/02/18
  • УИХ-ын дарга М.Энхболд юу хэлэв.

    2018/06/30
  • Ааваа санаад байна...

    2020/10/25
  • Жүжигчин Ц.Анхбаяр: Жулдыз шиг бүсгүйд сэтгэл татагдахгүй байхын аргагүй шүү дээ

    2018/01/25
  • Хууль батлагчид зуухтай дотно танилцчихлаа, одоо утаатай

    2018/01/12
  • Үнэн Ба Зөв намаас 2020 оны Улсын их хурлын сонгуульд нэр дэвшигчид

    2020/05/13
  • Филиппинд англи хэл сурах 10 шалтгаан

    2018/08/20
  • Баянзүрх дүүргийн Эрүүл мэндийн төвийн үзлэг хийж, зөвлөгөө өгөх "цэг" ажиллалаа

    2018/05/21
  • Б.Довдон: Тамхинаас гарсан өдрөөсөө эхлэн хүний бие эрүүлжиж эхэлдэг

    2018/05/29
  • Д.ЭРДЭНЭТУЯА: ЗҮРХНИЙ ЭХО ОНОШЛОГОО НЬ ЗҮРХНИЙ БИЧЛЭГ, ЭМЧИЙН...

    2018/03/26
  • "ШИНЭ САР" БУЮУ ШИНИЙН 2-НЫ САР ХҮСЭЛ БИЕЛҮҮЛДЭГ ҮҮ?

    2021/02/13
  • Б.Цэрэннадмид: Архангай аймгийн Засаг даргын тухай бодит биш мэдээлэл түгээж байгаад харамсаж байна

    2018/01/24
  • Иргэн Э.Солонго: Гэр бүл үймүүлэгч Э.Байгалмаа манай нөхөр рүү шалдан зургаа явуулсан

    2019/12/16
  • Эрэлт өссөнөөс зэсийн төлөв өөдрөг байна

    2018/01/19
  • Нялх сэнгүм үү? Нийтлэг эрх ашиг уу?

    2018/01/30
  • “БЯЦХАН ХАНХҮҮ-2018” тэмцээн болно

    2018/05/02
  • Хүн хоногт 0.5 кг жилд 200кг хуурай хог хаягдал хаягдаг

    2018/02/28
  • Fly хамтлаг жүжигчин Батука, Шүүдэрцэцэг нарын “ХАЙРЫН ЭЛЧ” болжээ

    2019/03/02
  • Д. ЦОЛМОН: ӨЭМТ-ҮҮДИЙН ЭХЧҮҮДИЙГ ХЯНАЛТАНДАА АВЧ АЖИЛЛАСАНААР...

    2018/03/26
  • Охидууд яагаад амьдралаа бусниулдаг вэ?

    2018/10/09
  • Сирид 14 хоногийн дотор 180 хүн амиа алджээ

    2018/01/15
  • ДУУЧИН О.ГАНТУЛГА: ТАВДУГААР АНГИДАА ЯТГА ТОГЛОДОГ БАЙЛАА

    2018/03/15
  • "Хөхөөр хооллолтын ач холбогдол" сэдэвт сургалт зохион байгууллаа

    2018/08/13
  • Баянзүрх дүүргийн сургууль, цэцэрлэгийн эмч нарыг сургалтанд хамрууллаа

    2018/05/09
  • ЭРҮҮЛ БЭЛЧЭЭР-ЭРҮҮЛ МАЛ-ЭРҮҮЛ ХҮНС-ЭРҮҮЛ МОНГОЛ ХҮН

    2018/01/15
  • Дарамтын “гурвалжин”

    2019/01/18
  • Үе үеийн сурагчдын дурсамжийг хөглөх “Сурагч насны дурсамж” цомог тун удахгүй

    2018/05/09
  • АЯЛАГЧ, УУЛЧИН Н. БАЙГАЛМААГИЙН ТАЛААР ТАНЫ МЭДЭХГҮЙ 14 БАРИМТ

    2018/01/25
  • Зорилтот бүлгийн 30 өрхөд тусламж үзүүлжээ

    2020/02/10
  • СҮРЬЕЭТЭЙ ӨВЧТӨНИЙГ ЭРТ ИЛРҮҮЛЖ ОНОШЛОХ НЬ МАШ ЧУХАЛ

    2018/03/22
  • Э.ПҮРЭВ-ЭРДЭНЭ: Өрх бүрд 0.07 га гэж зааж өгсөн нь нэг өрхөд томдох талбай

    2018/04/18
  • О.Цагаанзам: Монголыг дэлхийд сурталчилдаг язгуур урлагаа төрөөс дэмжих хэрэгтэй

    2018/10/10
  • МУБИС-ийн лицей шинээр элсэлт авна

    2018/03/15
  • Биткойн хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл мөн үү?

    2018/01/19
  • ГЭГЭЭН ХАЙРЫН ӨДӨРТ ЗОРИУЛСАН "ТУСГААР ТОГТНОСОН ИНЭЭД" ШОУ ТОГЛОЛТ ҮЗЭГЧДИЙН ХҮСЭЛТЭЭР ТА БҮХЭНДЭЭ ХҮРЭХЭД БЭЛЭН БОЛООД БАЙНА.

    2018/01/25
  • Сонгинохайрхан дүүргийн 500 гаруй хүүхэд цэцэрлэгт хамрагдах боломжтой боллоо

    2018/04/18
  • “Тунамал авъяас-2018” Урлагийн наадам болно

    2018/08/10
  • Хууль бус автомат тоглоомын газруудын үйл ажиллагааг зогсоожээ

    2018/01/12
  • АНУ-ын гимнастикийн тамирчдыг оролдсон эмчид 175 жилийн ял оноолоо

    2018/01/25
  • "Хандлагаа хэрхэн өөрчлөх вэ" сургалт боллоо

    2018/03/23
  • Бяцхан хүүд амьдрал бэлэглэе

    2018/05/23
  • ГИТАР ХӨГЖМИЙГ УЙЛУУЛАГЧ ДУУЧИН ТУЛГААГИЙН ШИНЭ УРАН БҮТЭЭЛ "ХҮН МОД"

    2018/01/24
  • "Алтан бөмбөрцөг" кино наадмын шилдэг бүтээлүүд тодорлоо

    2021/03/04
  • АНУ-ын ерөнхийлөгч Жой Байден: Насанд хүрсэн бүх иргэнээ вакцинжуулна

    2021/03/04
  • АШУҮИС-ийн эрдэмтэд "Ковид-19" халдварыг шүлснээс илрүүлэх шинэ оношлуур бүтээжээ.

    2021/03/04
  • ШИНЭ ҮЕ Продакшн / Дуучин Б.БОЛД, Х.МӨНГӨНЦЭЦЭГ нарын хамтарсан #ЖАРГАЖ_ДУУЛ_ЖАРГАЖ_ИНЭЭ_ТОГЛОЛТ ТУН УДАХГҮЙ БОЛНО.

    2021/03/03
  • Хойд Америкийн сагсан бөмбөгийн холбоон/NBA/-ны "Бүх оддын тоглолт" болно.

    2021/03/03
  • САЙХАН МЭДЭЭ :ЗҮРХНИЙ ӨВЧИНТЭЙ ХҮҮХДИЙНМЭС ЗАСЛЫГ ТӨРӨӨС 100 ХУВЬ ДААХААР БОЛЖЭЭ.

    2021/03/03
  • БСШУ-НЫ САЙД : ДЭЛХИЙН БАНК БОЛОВСРОЛЫН ХОЦРОГДЛЫГ АРИЛГАХ ТӨСЛИЙГ ДЭМЖИХЭЭ ИЛЭРХИЙЛЛЭЭ ...

    2021/03/03
  • КОРОНА ВИРУСИЙН ЭСРЭГ ВАКЦИН ХИЙЛГЭСЭН Ч МАСКАА ЗҮҮЖ, ЗАЙГАА БАРИХ ШААРДЛАГАТАЙ.

    2021/03/02
  • Дархан зочид буудал болон "Инвескор ББСБ" ХК-ны хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байна.

    2021/03/02
  • Хөрөнгийн биржид өнөөдөр 3.4 сая хувьцаа арилжив

    2021/03/01
  • МАН-ын дарга У. Хүрэлсүх улс төрийн намыг үүсгэн байгуулсны 100 жилийн ойн мэндчилгээ дэвшүүлэв

    2021/03/01
  • Хилийн боомтуудад эрсдэлийн үнэлгээ хийж, хилээ нээх бэлтгэл ажлыг хангаж байна

    2021/03/01
  • “Ти Ти Жи Ви Си Өү” Эрдэнэс-Тавантолгойгоос гарч өөр газарт ажиллахаар болжээ

    2021/03/01
  • САЙХАН МЭДЭЭ: ДЭЛХИЙН БАНК 1 САЯ ДОЛЛАРЫН ҮНЭ БҮХИЙ ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ХАМГААЛАХ ХЭРЭГСЭЛ ӨГНӨ.

    2021/03/01
  • Сарны дээжийг Хятадын Үндэсний музейд дэлгэжээ.

    2021/03/01
  • Монголын гурван баг 3х3 сагсан бөмбөгийн дэлхийн “Топ 30”-д багтлаа.

    2021/02/27
  • ЖҮЖИГЧИН ЖЕЙСОН СТЭТХАМ БОЛОН БУРАК ОЗЧИВИТ НАР ИСТАНБУЛЫН КИНО МУЗЕЙН НЭЭЛТЭД ОРОЛЦЛОО.

    2021/02/27
  • ТОКYO Олимпын наадамд үзэгчдийг байлгах эсэх асуудлыг гуравдугаар сард шийднэ

    2021/02/26
  • Тим Бертон "The Addams Family" киноноос сэдэвлэсэн шинэ уран бүтээл хийхээр болжээ

    2021/02/25
  • Их Британийн утга зохиолын нийгэмлэгийн гишүүн Стэнли Стюартын МОНГОЛЫГ мориор хөндлөн гулд туулсан тэмдэглэл.

    2021/02/25
  • "TOYOTO MOTOR" ФҮЖИ УУЛЫН БЭЛД УХААЛАГ ХОТОО БАЙГУУЛАХААР БОЛЖЭЭ.

    2021/02/24
  • МУГЖ Г.АРИУНБААТАР МОСКВА ХОТЫН ТАЙЗНАА ДУУЛЖ ҮЗЭГЧДИЙНХЭЭ СОНОРЫГ МЯЛААЖЭЭ.

    2021/02/24
  • ДУУЧИН Б.БОЛД Х.МӨНГӨНЦЭЦЭГ НАРЫН ШИНЭ УРАН БҮТЭЭЛ

    2021/02/22
  • Шинэ Зеландад хар далайн гахайнууд эрэг рүү шидэгджээ

    2021/02/23
  • ДУУЧИН Н. УНДРАЛ ШИНЭ УРАН БҮТЭЭЛ ГАРЛАА.

    2021/02/22
  • АХ ДҮҮ УРАН ГУЛГАГЧИД ХҮРЭЛ МЕДАЛИЙН ЭЗЭД БОЛЛОО

    2021/02/22
  • ТАВАН ӨНГИЙН ХАДАГНЫ БЭЛГЭДЭЛ .....

    2021/02/22
  • Саеид Моллаей Монгол улсын нэрийн өмнөөс анхны Их дуулгын мөнгөн медаль хүртлээ

    2021/02/21
  • Д.Батгэрэл, Америк тулаанч К.Нативидадтай тулалдахаар болов.

    2021/02/20
  • ӨНӨӨДӨР ШИНИЙН 8-НЫ БИЛЭГТ САЙН ӨДӨР ......

    2021/02/20
  • КАМЕРТОН ХАМТЛАГ 25 ЖИЛИЙН ОЙДОО ЗОРИУЛЖ ШИНЭ ДУУ ХИЙЖЭЭ.

    2021/02/20
  • ЗУУНЫ МАНЛАЙ ЭСТРАДЫН НЭРТ ДУУЧИН МУГЖ Б. САРАНТУЯАГИЙН АМЬДРАЛААР СЭДЭВЛЭСЭН КИНО ХИЙНЭ.

    2021/02/19
  • ЛЕБРОН ЖЭЙМС АМЖИЛТАА ШИНЭЧИЛЛЭЭ.

    2021/02/19
  • САЙД С.АМАРСАЙХАН: 3-р сарын 1нээс танхимаар хичээллэхийг түр хугацаагаар хойшлуулав.

    2021/02/18
  • БСШУ-НЫ САЙД : БОЛОВСРОЛ ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМ БОЛ ТЕНДЕРИЙН ЯАМ БИШ ....

    2021/02/18
  • СТРЕССЭЭС АНГИЖРАХ ЭНГИЙН АРГУУД

    2021/02/17
  • МОНГОЛ ХҮН БҮРИЙН ЗААВАЛ ОЧИЖ ҮЗЭХ ҮЗЭСГЭЛЭНТ ГАЗРУУД

    2021/02/15
  • МОНГОЛ ХҮН БҮРИЙН ЗААВАЛ ОЧИЖ ҮЗЭХ ҮЗЭСГЭЛЭНТ ГАЗРУУД

    2021/02/15
  • AППРЕНТИС ШОУНЫ ЯЛАГЧ Ц. БАРХАС ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРЛААР ТОМИЛОГДЛОО.

    2021/02/15
  • САЙХАН МЭДЭЭ :“Токио-2020” олимпийн жүдо бөхийн тэмцээнийг Монгол шүүгч шүүнэ

    2021/02/14
  • "ШИНЭ САР" БУЮУ ШИНИЙН 2-НЫ САР ХҮСЭЛ БИЕЛҮҮЛДЭГ ҮҮ?

    2021/02/13
  • “ЦӨӨВӨР” хэмээх цагаагчин үхэр жилийн зүг мөр гаргах зурхай

    2021/02/12
  • МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД Л.ОЮУН-ЭРДЭНЭ Сар шинийн мэндчилгээ дэвшүүллээ

    2021/02/12
  • Монгол улсын ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга монгол зон олондоо сар шинийн мэнд дэвшүүлжээ.

    2021/02/12
  • ГАДААДЫН ЭЛЧИН САЙД НАР САР ШИНИЙН МЭНДЧИЛГЭЭ ДЭВШҮҮЛЖЭЭ.

    2021/02/12
  • ХҮҮХДИЙН ТӨРСӨН САР ЗАН ЧАНАРТ ХЭРХЭН НӨЛӨӨЛДӨГ ВЭ?

    2021/02/10
  • Засгийн газар АНУ-тай худалдаа, эдийн засаг, хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэх хүсэлтээ илэрхийлжээ

    2021/02/09
  • БСШУ-НЫ САЙД :САЛБАРЫНХАА ҮЕ ҮЕИЙН САЙД НАРЫГ ХҮЛЭЭН АВЧ УУЛЗЛАА.

    2021/02/09
  • ЗАВХАНЫ УРАН БҮТЭЭЛЧИД ШИНЭХЭН АРДЫН ЖҮЖИГЧИНЭЭ УГТАН АВЧ БАЯР ХҮРГЭЛЭЭ.

    2021/02/08
  • Австралын 109 дэх удаагийн их дуулга эхэллээ.

    2021/02/08

© 2017 - Saihan.mn Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан. Вэб сайтыг "VIPNEWS" PR Group Хөгжүүлэгч Aureola