Тэвчих ёс 

Должин авгайн сэтгэл нэг л тавгүй байлаа. Хар багаасаа нөхөрлөсөн Дэлгэрмаагаас сонссон үгэнд гомдох , тоотой хоногийг хүлээж тэвчээгүй бэрдээ дургүйцэх хоёрын аль нь болохыг хэлж мэдэхгүй уруу дорой өнжжээ.

Зулайг нь гишгэж төрсөн дүү нь тэнгэрт одсон тул хоног тоолон зул өргөж хорин таван өдрийг харуусал гуниг дүүрэн үдээд, дараачийн өглөө цөгцөө цэвэрлэж зулын гол имэрч суулаа. Гэтэл хаалга сэвхийтэл нээгдэв. Дэлгэрмаа найз нь хаврын салхи жаврыг бүгдийг нь биедээ наачихсан гэлтэй салхи сэнгэнүүлэн орж ирлээ.

Тэрээр өөрөө сандал авч сууснаа:

-За за наад зулын голоо тайван ороо хө. Би өөртөө цай хийгээд уучихъя хэмээн явдал дундаа халуун савнаас цай савсуулан хийж уулаа.

-Должин минь хаттай л байгаарай!. Ямар босоод ирэх биш дээ. Дороосоо алдсан болохоор чамд хэцүү байгааг мэдэж байна аа. Энэ хорвоод мөнхөрсөн нь хэн билээ! хэмээн найзынхаа сэтгэлийг засахчаа аядав.

Должин хэнгэнэтэл санаа алдсанаа : Хаврын гурван сар, араас нь залгах зуны гурван сар гээд зургаан сарыг яаж нэг барна даа! гээд дусал дусал нулимс унагаж сууснаа сүүлдээ биеэ барьж дийлэхгүй хэнгэнэтэл уйлав. Олон хоног хаагдсан ус сад тавьсан уу гэлтэй ...

Дэлгэрмаа нэлээн удаан харж сууснаа их л сүрхий сэтгэлийг нь өргөх санаатай – Өөд болоочийн араас их уйлах дэмий гэдгийг миний найз надаар хэлүүлэх юун. Тэгээд ч чи л энд уйлж унжиж суугаа болохоос танай бэр чинь өчигдөрхөн үнэт эдлийн худалдаанаас цоо шинэ алтан ээмэг бөгжний хослол аваад гарч байх чинь билээ гээд тавьчихав.

Үүнийг сонссон Должингийн нүд орой дээрээ гарчих шахсан ч өөрсдийнхөндөө " Хир наадаггүй” зангаараа арайхийн бие барьж, найз руугаа дүрсхийн:

-Үхсэний араас үхэх биш дээ, амьд өнгөлөг явахад юу нь буруу билээ гэж чангаар хариулснаа араас нь нэлээн хэдэн үг хэлээд авав.

Сэтгэл засах санаатай очоод сэтгэл сэмрүүлэх үг хэлсэнээ ухаарсан Дэлгэрмаа орж ирсэн шигээ хурдан гарах нь тэр ээ. Замын турш өөрийгөө зэмлэж, тэвчих ёстой үгийг яриан дундаа хавчуулсандаа гэмшээд барахгүй суулаа.

Аман дээрээ бэрээ өмөөрсөн болохоос хачир дээрээ хачин их хямарч суугаа найзыгаа бодохуй гэмших сэтгэл борооны үүл шиг л бөөгнөрөн байлаа.

Должин баахан балгах дуртай дүү нь архинд мөнгөө явуулдаг болохоос авгайнхаа чихэнд гялайж гялтайх зүйл авч өгөөгүйг нь мэдэхийн дээдээр мэдэж байлаа. Хүнд гэмгүй, олонтой дүүгийнх нь ажил явдалд чамгүй мөнгө цуглаж, түүгээр нь эмэгтэй л хүн болсон хойно эдэлж хэрэглэж амжаагүй алтан ээмэг бөгжний хослол авсаныг дуулаад:

-Гадагшаагаа бол өмөөрч үлдсэн нь өөдтэй өнгөтэй яваг дээ хэмээн бодох хэдий ч...

-Дотроо бол нурахын дээдээр нурж, тоотой хоног шүү дээ! нь тэвчээд хоногоо хураачихаад дараа нь болохгүй дээ хэмээн харууслаа. Цочирдож Дэлгэрмаад хатуу үг чулуудсандаа дотроо гэмшив. Амьхандаа намайг хурцалж,сэтгэлийг минь чангалах санаатай л хүн дээ хэмээн өрөвдөв.

Должин Дэлгэрмаа хоёр гэмшин гэмшин өнжсөн тэр өдөр Тэвчих ёсыг умартсан бэр нь алтан хослолоо найзууддаа үзүүлэн өнжвөө гэж...Халгасан найзууд нь харж чадаагүй бөгөөд харих замдаа тэвчихгүй дээ! хэмээсээр харьжээ. Тэвчихүйн ёс: - хориг тогтоосон хорвоогийн хоног өдрүүдэд, хэлэх хэлэхгүйгээ мэдэх аман дотор, хэн нэгний сэтгэлд үлдэх гэмшил дунд гээд хүний амьдралын бүхий л өнгөнд байдаг эд ажгуу

М.Хүүхнээ