Тусгаарлах байрны хамгаалалт, нөхцөл байдлын талаар ЦЕГ-ын Нийтийн хэв журмыг хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах албаны Олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах газрын дарга, Цагдаагийн хурандаа Ж.Батсайхантай ярилцлаа.-Коронавирусын халдвар гарсантай холбогдуулан тусгаарлах байрны хамгаалалт, зохицуулалтын хүрээнд хэрхэн зохицуулалт хийж ажиллаж байгаа вэ?
-Цагдаагийн байгууллагаас шинэ Коронавирусын халдвараас урьдчилан сэргийлэх бүх талын арга хэмжээг холбогдох мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлсэний үр дүнд Монгол Улсад шинэ коронавирусын халдварт өвчин бүртгэгдсэн тохиолдол байхгүй, гадаад улсаас татан авсан иргэдээс зөөвөрлөгдөн 301 тохиолдол бүртгэгдээд байна.
2020 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдрөөс хойш Монгол улсад нийт 21365 хүнийг ажиглалтад авч, 291 сэжигтэй хүнийг тусгаарлан, шинжилгээнд хамруулан хяналт тавьж, давхардсан тоогоор 63 байршилд 3458 иргэнийг тусгаарлан, ажиглах үеийн хамгаалалтад өдөр бүр 154 цагдаагийн алба хаагч үүрэг гүйцэтгэж байна.
Мөн тусгай үүргийн 65 удаагийн нислэгээр нийт 13264 иргэнийг татан авах үеийн хамгаалалт, зохицуулалтад давхардсан тоогоор 687 автомашинтай, 2029 алба хаагч, төмөр зам болон авто замын хилийн боомтоор ирсэн 6458 иргэдийн татан авах, олон улсын ачаа тээврийн транзит тээврийн хэрэгслийн хамгаалалтад 3215 автомашинтай, 9664 алба хаагч ажилласан байна.
-Улсын хэмжээнд хэчнээн тусгаарлах байр ажиллаж байгаа вэ?
-Өнөөдрийн байдлаар Коронавирусын ажиглалтад нийслэлийн 46 байршилд 2833, орон нутагт 10 аймгийн 17 байршилд 625 иргэн буюу нийт улсын хэмжээнд 3458 иргэн ажиглалтад байгаа бөгөөд
цагдаа, дотоодын цэргийн 29 анги, байгууллагын 154 алба хаагч ажиллаж байна.
- Тусгаарлах байранд байгаа иргэдийн зүгээс багагүй зөрчил гаргах болсон. Иргэд ихэнхдээ ямар зөрчил гаргаж байна вэ?
УОК-ын шийдвэрийн хүрээнд Монгол Улсын иргэдийг гадаад улсаас тусгай үүргийн онгоцоор татан авах болон Монгол Улсад бүтээн байгуулалтын ажил хийх гадаад улсын гэрээт ажилчдыг Дорноговь аймгийн Замын-Үүд, Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг авто замын шалган нэвтрүүлэх хилийн боомтуудаар татан авч, тусгаарлах байранд хүргэж, хамгаалалтын үүргийг гүйцэтгэхэд хүндрэл, бэрхшээл нэлээдгүй гарч байна. Тусгаарлалтад байгаа иргэдээс орчин нөхцлөө голох, эмчилгээ шаардах, эмч асрагч сувилагч нарын шаардлагыг эсэргүүцэх, өрөөгөөр холхих зэрэг зөрчлийг дийлэнхдээ гаргаж байна.
Тухайлбал Ковид-19-ын шинжилгээ өгөхөөс татгалзах, эх орондоо ирээд бид Хятадын буудалд буухгүй зэрэг асуудлуудыг гаргадаг. Түүнчлэн иргэд гаднаас эргэлт авах, бусадтай уулзах зөрчил нэлээдгүй гарах болсон.
Ер нь бол тусгаарлана гэдэг нь гаднын ямар ч харилцаагүй 21 хоног эрүүл мэндээ хянана л гэсэн үг шүү дээ.
Жишээ нь урьд шөнө гэхэд Төв аймгийн нутаг дэвсгэрт байрлах Тусгаарлалтын байранд 26 иргэн орохгүй гэсэн асуудал гарч, нөхцөл байдал хүндэрсний улмаас 24 цагийн хамгаалалт гарч ажиллаж байна. Үүнд эмч, эмнэлгийн байгууллага, онцгой байдал, цагдаагийн алба хаагчид хараа хяналтаа тавьж хонон, өнөөдөр тусгаарлах байрыг нь дахин өөрчлөх асуудал үүсч байна. УОК-оос гарсан дэглэмийн дагуу иргэдээ тусгаарлах ажиллагаа явагдаж байгааг ард, иргэд маань ойлгон хүлээн авах шаардлагатай байна. Бид энхийн цагт биш дэлхий нийтийг хамарсан аюулт цар тахлын үед ажиллаж, амьдарч байгаа гэдгээ ойлгох хэрэгтэй.
-Иргэд тусгаарлах байранд мэс, иртэй зүйл авч орж болохгүй гэсэн дотоод журам бий. Өөр юу юу авч орохыг хориглож байгаа вэ?
- Ер нь өмссөн хувцастайгаа л орно гаднаас цүнх авч орох, архи спирт, хоол хүнс, тэсэрч дэлбэрэх бодис, гоо сайхны хэрэгсэл зэргийг хориглоно.
-УОК-оос тусгаарлах байруудыг сонгохдоо бизнес хийж байна гэх иргэдийн шүүмжлэл гараад байгаа. Ер нь тусгаарлах байруудыг хэрхэн сонгодог вэ?
Энэ асуудлаар тодорхой мэдээлэл өгөх нь зөв байх. Иргэдийн зүгээс тусгаарлах байраар ашиглах байр байхгүй бол санал болгосны дагуу УОК-ын Шуурхай штабаас Эрүүл мэндийн яам, онцгой, цагдаа зэрэг бүх төрлийн мэргэжлийн байгууллагуудаас очиж газар дээр нь буудлуудын нөхцөл байдалтай танилцаж, ДЭМБ болон ЭМЯ-аас тавьсан шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг үзээд сонгодог. Ямар нэгэн албан тушаалтны буудлыг ашиг орлоготой болгож байгаа асуудал огт байхгүй гэдгийг хэлмээр байна.
Гадаадаас олон иргэдийг татан авч буй энэ нөхцөлд иргэд байрлах буудлыг сонгох боломжгүй байгаа. Учир нь эхний ээлжийн хүмүүсийг 21 хоног тусгаарлалтанд авч гаргаад дараагийн хүмүүсийг оруулах зэргээр цаг үед нь зохицуулалт хийгээд ажиллаж байна. Гэтэл иргэдээс энэ тусгаарлах байранд орохгүй, урдын хүмүүс ингэж ярьж байсан, тийм байсан зэрэг асуудлууд үүсгэдэг. Энэ нь төрийн албан хаагчид албан үүргээ гүйцэтгэхэд хүндрэл учруулж байна.
Засгийн газар, УОК-ын шуурхай штабын зүгээс иргэдийг боломжоороо татан авалт хийж байна. Энэ хүрээнд тусгаарлах байрны үнийг 50000 төгрөг гэсэн жишиг тогтоосон. Гэтэл иргэдийн хүсээд байгаа томоохон зочид буудлууд дээрх мөнгөөр урсгал зардлаа дийлэхгүй зэрэг асуудлууд тавьдаг. Тиймээс өнөөдөр УОК-т хандсан буудлуудыг мэргэжлийн байгууллагууд үзээд ерөнхий шаардлага хангаж байвал тусгаарлах байраар ажиллуулж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, иргэдээс сайн дураар ирж байгаа буудлуудаас төлбөр, нөхцөлд нь тааруулж зохицуулалт хийгдэж байна.
Монгол Улс өнөөдөр олон мянган иргэнээ гаднаас татан авч, байгаа бүх боломжоороо зохион байгуулалтыг хийж ажиллаж байна. Тиймээс УОК-оос гарсан шийдвэрүүдийг хүндэтгэж, үнэхээр хүндрэл, бэрхшээл байгаа бол асуудлаа мэргэжлийн хүмүүст хандаж, дараа дараагийн асуудлуудаа шийдвэрлэн ажиллах боломжтой гэдгийг хэлмээр байна.
-Энэ сард нийт хэчнээн тусгай үүргийн нислэг хийгдэх вэ?
2020 оны есдүгээр сард нийт 12 удаагийн нислэгийг төлөвлөсөн. Тусгаарлах байрны нөхцөл байдлаас хамааран татан авалтууд хийгдэнэ. Харин цаашид ямар хүндрэл, бэрхшээл гарахыг бид таашгүй болчихоод байна.
- Тусгаарлалтад буй иргэн зөрчил гаргасан тохиолдолд ямар арга хэмжээ авах вэ?
-Зөвхөн тусгаарлалт гэлтгүй коронавирустэй холбоотойгоор зөрчлийн тухай хуулийн 5.13 дугаар зүйл Гамшгаас хамгаалах тухай хууль зөрчих буюу гамшиг, аюулт үзэгдэл, осол, аюул, гамшгийн эрсдэлийн талаар олон нийтийг төөрөгдүүлэх мэдээ, мэдээлэл түгээсэн, эсхүл эрх бүхий байгууллагаас тогтоосон хорио цээр, хөдөлгөөний хязгаарлалтын дэглэмийг зөрчсөн бол хүнийг нэг зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг мянга таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно гэж заасан.
Тусгаарлалтын хувьд дээр дурдсан зөрчлүүдэд зөрчлийн тухай хуулийн 6.7 дугаар зүйлд Эрүүл мэндийн тухай хууль зөрчсөн бол тухайн иргэнийг 500,000 төгрөгөөр торгоно. Хэрвээ өвчинтэй байж түүнийгээ зориуд бусдад халдаасан бол Эрүүгийн хуулийн 15.6-д зааснаар 1-5 жил хорих, олон хүнд халдаасан бол 5-8 жил хорих ял шийтгэнэ гэж заасан байгаа.
Манай Улс иргэдээ тусгай үүргийн онгоцоор авчирч байгаа энэ үед тусгаарлагдах иргэд улам л нэмэгдэж байна. Тиймээс тусгаарлагдаж буй хүмүүс болон ар гэрийхэн нь юуг анхаарах ёстой вэ?
- 21 хоног тэвчээртэй хүлээх хэрэгтэй, аливаа эрсдэлтэй үйлдэл гаргахгүй байж, УОК-ын шийдвэр, үүргээ гүйцэтгэж буй алба хаагчдын үйл ажиллагааг дагаж мөрдөх хэрэгтэй байна. Нөгөө талаас иргэд энэ асуудалд нухацтай, хүндэтгэлтэй хандаасай гэж хүсэж байна.