Орчин цагт том хүн гэлтгүй хүүхэд ч стресстэх түүнээсээ улбаалаад Тик буюу булчин татвалзах өвчнөөр өвчлөх болсон байна. Хэрвээ энэ өвчин даамжирвал том болсон ч эдгэрэх магадлал бага бөгөөд сэтгэхүйд нөлөөлөх эрсдэлтэй аж.
Тик гэх энэхүү эмгэгийн талаар СЭМҮТ-ийн Хүүхэд өсвөр үеийн клиникийн эмч Х.Цэндсүрэнтэй ярилцлаа.
-Хүүхдийн нүд анивчих, хоолойгоо засах зэрэг нь ядаргаа юу эсвэл тусдаа эмгэг үү?
-Ядаргаанаас тусдаа өвчин. Булчин татвалзах эмгэг буюу тик нь өөрөө нүүр болон хүзүүний булчингууд хар аяндаа, ямар нэгэн санаа зорилгоос үл хамааран үүсэж байгаа булчин татах бие даасан эмгэг юм. Энэ шинж тэмдэг нь зургаа болон түүнээс дээш сарын хугацаагаар үргэлжилвэл эмгэг гэж оношлогддог.
-Ямар шинж тэмдгээр илрэх вэ?
-Үе үе нүдээ анивчих, хүзүү толгой мөрөө хөдөлгөх, хоолойгоо засах, исгэрэх, шүгэлдэх маягийн дуу авиа гаргах, хэлээ хөхөх, бие рүүгээ цохих байдлаар илэрдэг.
-Энэ өвчин юунаас үүсэж байна вэ. Орчин үед хүүхдүүд хамгийн багадаа 2-4 цагийг гар утас оролдож өнгөрөөж байна. Үүнээс шалтгаалах уу?
-Энэ өвчин үүсэж байгаа шалтгаан нь стресс, бухимдал, сэтгэл түгшилттэй холбоотой бага насны хүүхдийн сэтгэлзүйн хариу урвал, сэтгэл хөдлөл байгаа юм. Мөн удаан хугацаагаар гар утас хэрэглэсэнтэй холбоотой. Нүдний булчин амрахгүйгээр ажиллаж байна гэсэн үг шүү дээ. Тэгэхлээр хүүхэд удаан хугацаагаар гар утсаар тоглоод, тархиа амраахгүй байх нь нөлөөлөх гол хүчин зүйл нь болж байгаа.
-Хүүхэд гар утсаар тоглоом тоглохдоо маш их стресстэж, уурлаж бухимддаг. Энэ байдал яаж нөлөөлөх вэ?
-Хэрвээ тоглоомонд хожоод ирвэл хүүхдэд сэтгэл ханамж үүсээд дахин дахин тоглодог. Харин эсрэгээрээ хожигдвол бухимдаж эхэлдэг. Гар утас нь хүүхдийг бие болоод сэтгэлзүйн хувьд хараат байдалд оруулдаг учраас энэ тик өвчин болон дэлгэцийн донтолт хоёр хоорондоо харилцан хамааралтай.
-Тик өвчин ихэвчлэн хэдэн насны хүүхдүүдэд тохиолддог вэ?
-Ер нь бол 2-17 насанд тохиолдож болно. Ихэвчлэн 6,7 насанд эхэлдэг. Зургаа болон түүнээс дээш сарын хугацаагаар шинж тэмдэг нь илрээд эмгэг болсон байхад нь эмчлэхгүй яваад байвал архагшаад насанд хүрсэн хойно нь үе үе илэрнэ.
-Ямар аргаар эмчилдэг юм бэ?
-Тухайн хүүхдийн наснаас нь хамаараад эмийн эмчилгээ хийдэг. Гэхдээ хамгийн гол эмчилгээ нь эцэг эхийн анхаарал, халамж. Эцэг эхчүүд тиктэй хүүхдийг битгий, боль гэж загнадаг. Зарим үед гар хүрдэг байх. Ингээд байвал хүүхдэд улам л сэтгэл түгшилт үүснэ. Хар аяндаа илэрч байгаа шинж тэмдгийг хүчээр хориглох нь хүүхэд биеэ барих цаашлаад орчноос өөрийгөө тусгаарлах аюултай. Тиймээс аав ээж нар хүүхдэдээ цаг гаргаж, ярилцах нь чухал.
-Хичээл сургууль амарсан үед дүүтэй хүүхдүүд дүүгээ харах хүндхэн үүрэг хүлээдэг. Энэ нь хүүхдэд ачаа болж, стресстүүлж байгаа юм биш биз?
-Шинэ дүүтэй болох үед хүүхэд стресст өртдөг. Эцэг эхчүүд дүүтэй болж байгааг нь хэлж, ойлгуулдаггүй.
Эцэг эхийн хайр халамж шинэ хүн рүү чиглэхэд хүүхэд бухимддаг. Ингэснээр нөгөө л тиктэй болох шалтгаан болдог. Мөн ээж аавууд өсвөр насны хүүхдэдээ ямар нэгэн том даалгавар өгөөд, насанд хүрсэн хүнийх шиг үр дүн шаарддаг. Тэгсэн хэрнээ эргээд харьцахдаа "жаахан юм байж” гэдэг. Тэгэхлээр өсвөр насны хүүхдэд эргэлзээ үүсдэг. Би том хүн юм уу, хүүхэд юм уу гэх мэтээр стрессддэг. Өсвөр насны хямрал явагдаж байхад нь ийм эргэлзээ тээнэгэлзэл төрүүлэх нь хүүхдийг санаашралд оруулж, тиктэй болоход хүчтэй нөлөөлдөг.
-Тиктэй хүүхэд сэтгэлзүйн хувьд ямар өөрчлөлтөд орж болох вэ?
-Эргэн тойронд нь байгаа хүмүүс энэ өвчнийг мэдэхгүйн улмаас тухайн хүүхдэд эвгүй байдлаар хандах тохиолдол гардаг. Энэ нь хүүхдийг сэтгэлзүйн гутралтай болгож болно. Сэтгэл гутралаас болж хор нөлөөтэй үйлдэл хийх магадлалтай байдаг учраас эцэг эх, ойр тойрны хүмүүс нь энэ өвчнийг ойлгож, эдгэрэхэд нь тусалж, дэмжих хэрэгтэй.