"Алсын хараа-2050” Монгол улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлого, Шинэ сэргэлтийн бодлогын хэрэгжилтийг хангах зорилгоор жил бүр уламжлал болгон зохиож байгуулж буй "СОЁЛЫН БҮТЭЭЛЧ САР” -ын үйл ажиллагааг нийслэлийн 9 дүүргийн соёлын ордны хэмжээнд үндэсний нэгдмэл үнэт зүйлийг бэхжүүлэх, бүх нийтийг соён гэгээрүүлэх, соёлын бүтээлч үйлдвэрлэл, орон нутгийн тогтвортой хөгжлийг хангахад зориулж 4 долоо хоногийн бүтээлч ажил явуулахаар болсон билээ
Тус ажлын хүрээнд "Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэл” уриалгатай 3 дахь 7 хоногт Баянзүрх дүүргийн Соёлын өвийн танхимд шагайн харвааны зурхайг байрлуулж Үндэсний тоглоом наадгайн нэгэн төрөл "Шагайн харвааг танилцуулах өдөрлөг”-ийг 2022 оны 11 сарын 19 нд Соёлын өвийн ажилтан О.Гантулга зохион байгууллаа.
Тус өдөрлөгт Монгол улсын хошой мэргэн Галийнан овогтой Гантулга уригдаж хүүхэд сурагчдад Монгол үндэсний наадгай болох Шагайн харвааны үүссэн түүх, эд хэрэглэл, харвах арга зүй, шагайн уухайн талаар тайлбар хийж танилцууллаа.
Үүнд: Шагайн харваа нь 2001 оноос эхлэн Үндэсний их Баяр наадмын нэгэн төрөл болж албан ёсны дүрэмтэй босон бөгөөд Зурхайнаас 9 тохой буюу 4.72 метр зайнаас харвадаг. Зурхайн голд байх хасааг онох бөгөөд харвах хэрэгслийг хашлага, сум гэнэ. Хашлаган дээр сумаа тавьж байгаад нясалж харвана. Эдүгээ хашлагыг хар сэндэм, цагаан зандан модоор хийж, сумыг яшил, хар суман мод, эсвэл бугын эвэр, зааны ясаар хийнэ. Харваачдын баг 7 гишүүнтэй бөгөөд зургаа нь харвана. Эсрэг багтай 80 минут орчим тоглодог бөгөөд багууд тойргоор өрсөлдөхөд өдөрт 10 цагийн турш сууж тоглох шаардлагатай болдог. Шагайн харвааны үеэр уухайлдаг бөгөөд өөрийн талын аялгуулах уухайнд харваачдын цэц нэмэгддэг харваачаа дэмжин цоллож урам өгөх нэгэн төрлийн чимэг ажээ.
Шагай харваж сурснаар хүн ямар нэгэн зүйлд нухацтай хандах, зөв шийдвэр гаргах, хүлээцтэй байх зэрэг чадвар эзэмшдэг бөгөөд түүнд байх ёстой зайлшгүй чанар бол тэвчээр, мэдрэмж, дотоод сэтгэлгээний өрсөлдөөн бөгөөд баг хамт олноо хүндэтгэх, нөхөрлөлийг батжуулдаг сайн талтай болохыг танилцууллаа.
Тэрээр сүүлийн жилүүдэд өсвөрийн харваачид энэхүү өв уламжлалыг шагайн харваагаар хичээллэж буйг тайлбарлаж өөрийн хүү Монгол улсын өсөх идэр мэргэн 4-р ангийн хүү Г.Алдарыг авчирч сум тавих, хасааг онох харааны цэц, эхлэн суралцах аргуудыг хүүхэд сурагчдад таниулсан байна.
Шагайн харвааг Монгол түмний эртээс уламжлалтай соёлын өвөрмөц нэгэн төрөл гэж үзсэн учраас 2014 онд Юнеско-гийн "Хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалт”-д бүртгэсэн нь уг тоглоом наадгай нь дэлхийн соёлын нэгэн хэсэг болохыг баталсан юм.
Цаашид Соёлын ордны Соёлын өвийн танхимд шагайн харвааг сонирхогч насанд хүрэгчид болон хүүхэд сурагчдыг өргөнөөр ирж тоглохыг уриаллаа. Үндэсний наадгай, өв уламжлалаа хадгалан авч үлдэх, Шагайн харвааг улам дэлгэрүүлэх, тэмцээн уралдаан зохион байгуулах, өргөжүүлэх, сурталчлах ажлуудыг үргэлжлүүлэн зохион байгуулахаар боллоо.